O rytuałach

Żyjemy w codziennym zderzeniu potocznego antyrytualizmu, pochwały spontaniczności - i uznania pragmatycznych korzyści rytuałów. Wartość tych ostatnich została ponownie odkryta przez antropologów kultury - lecz nadal pokutuje opinia, że "obrzędy" to jedynie prymitywna postać racjonalności. Czyżby? O rytuałach i liturgii rozmawiają: Paweł Milcarek i Paweł Grad.

O czym mówi nam filozofia Alasdaira MacIntyre'a?

Anglosaski filozof pochodzenia szkockiego był jednym ze sprawców powrotu klasycznej, arystotelesowskiej etyki cnót do wnętrza aktualnej debaty moralnej. Autor "Dziedzictwa cnoty" jest przekonany, że nasze najważniejsze cele są równocześnie naturalne i jednak rozpoznawalne jedynie dzięki tradycjom. Paweł Milcarek rozmawia z Pawłem Gradem.

Ludzie niepodległości: Admirał Józef Unrug

Kim był ten człowiek morza o obco brzmiącym nazwisku? Jak rozwijała się jego oficerska kariera we flocie pruskiej, a potem polskiej? Jakie były jego losy w czasie II wojny światowej i potem na emigracji? 

Rozmawiają Paweł Milcarek i Piotr Chrzanowski. 

O Polakach na Wschodzie

Jak żyje się Polakom na Wschodzie? Czy otrzymują wsparcie polskiego państwa? Czy są zainteresowaniu zachowywaniem polskiej tożsamości? Dlaczego Polska zrobiła się dla nich miejscem nie tylko wspomnień, ale i nadzieją na przyszłość?

Rozmawiają Paweł Milcarek i Juliusz Gałkowski.

O "Encheiridionie" Epikteta

Dlaczego stoicyzm jest popularny w kulturze korporacyjnej? W jako sposób pomógł przetrwać amerykańskiemu żołnierzowi obóz jeniecki w Wietnami, a bratu jednemu z rozmówców zdać egazamin na prawo jazdy. O książce rozmawiają Paweł Grad, Piotr Kaznowski i Paweł Milcarek.

Czy Olga Tokarczuk nas zaskakuje?

O Kościele w III Rzeczypospolitej

Czy Kościół w Polsce jest słoniem w składzie porcelany, czy może kolosem podtrzymującym ściany i dach tego domu, a może kimś kto zajmuje w tym domu za duży metraż? Rozmawiają Paweł Milcarek i Paweł Grad.

O "Pro memoria" kard. Stefana Wyszyńskiego

O tym czym są notatki Prymasa Tysiąclecia, co zawierają wydane już tomy i czego można się spodziewać w kolejnych. O tym historycznym wydawnictwie rozmawiają Paweł Milcarek i Paweł Skibiński, historyk z Uniwersytetu Warszawskiego.

Tekst został ogłoszony 27.10.2019 w warszawskim Domu Literatury podczas jubileuszowego sympozjum zorganizowanego z okazji dwudziestu lat "Christianitas". 

O mieście i wsi

Czym jest miasto? Czy wieś jeszcze istnieje? Czy miasto najpierw było wsią? Czy suburbia są wsią czy miastem?

Rozmawiają: Paweł Milcarek i Michał Barcikowski.

Służba w kuchni jest jednym z głównych klasztornych wyrazów braterstwa.

Cztery lata temu napisałem nie bez smutku — że 11 listopada w Marszu Niepodległości są na ulicach Warszawy “tłumy ludzi, którzy nie są dalej od możliwości ewangelizacji niż młodzież na Woodstocku (ośmielę się rzec, że na moje oko są bliżej)”.

Spostrzeżenia wypowiedziane wprost i pośrednio w tym przesłaniu Franciszka pozwalają sądzić, że Niemcy są ciężko chore. Inną kwestią jest to czy trwa tam walka z chorobami.

Robi wrażenie to wymaganie Reguły, by szafarz stale ćwiczył się w dobroci. Jest w tym założenie, że dobroć zawsze można dać — nawet gdy naprawdę nie można dać dokładnie tego, o co ktoś przyszedł prosić.

Główne założenia co do treści pisma narzuciły się zupełnie naturalnie, gdyż chcieliśmy pisać o tym, co było wówczas naszym własnym odkryciem, choć własnością całego Kościoła.

Jeden z najważniejszych „urzędników“ klasztornych: szafarz. 

Kim są „młodsi chłopcy”, czyli pueri minori aetate, o których chce mówić ten rozdział?

Ten, kto startuje w klasztorze trzeci raz, powinien wiedzieć, że jest to szansa ostatnia. Tak rozporządza Reguła.

Rozdział o tym z jaką gorliwością i staraniem ma troszczyć się opat — nie bez udziału całej wspólnoty — o ekskomunikowanego, mógłby nastroić nas do fantazji o niezbędnym happy endzie.

Nie jestem zwolennikiem świętowania rocznic rozwodu.

Od rozdziału 23. zaczyna się w Regule seria rozporządzeń mniszego „kodeksu karnego“ — w sumie osiem rozdziałów.

Rozdział Reguły, który zwykle dla dzisiejszego czytelnika jest okazją, by nareszcie upewnić się, że ma przed oczami coś zabawnie nieaktualnego, przebrzmiałego.

Tak jak już napisałem przy innym fragmencie, zapewne mało kto biorąc Regułę do ręki po raz pierwszy może zauważyć, że te suche rozdziały z rozporządzeniami dotyczącymi porządku służby Bożej są fragmentami, w których święty Ojciec Benedykt dał bodaj najwięcej z siebie. 

Dwunasty stopień pokory: jeżeli mnich nie tylko w sercu, ale także w samej postawie okazuje zawsze pokorę oczom ludzi.