Rozporządzenia dotyczące dziekanów mogą być okazją, żeby zapytać: dla jak licznej wspólnoty pomyślał swoją Regułę święty Ojciec Benedykt?

Chwile przezwyciężonego zagrożenia bywają chwilami wielkiej integracji.

Reguła zawstydza nas: skoro przybliżając się do człowieka możnego przyjmujemy odruchowo postawę uniżenia i szacunku — jak powinniśmy się zachowywać przybliżając się do Boga?

Poza określonym porządkiem liturgicznym Reguła ma także — może: przede wszystkim — teologię liturgii.

Ludzie niepodległości: Zygmunt Klukowski

Kontynuując rozmowy o pokoleniu Niepodległości 1918, przypominamy Zygmunta Klukowskiego (1885-1959), lekarza, blibliofila, historyka-regionalistę, związanego trwale z Zamojszczyzną. Jego pamiętniki - wydawane kilkakrotnie, w różnych wersjach, nigdy nie pełnych - są niepowtarzalnym źródłem zwłaszcza dla okresu II wojny światowej i powojnia. Rozmawiają: Paweł Milcarek i Michał Barcikowski.

Obecnym tekstem otwieram serię szkiców o postchrześcijaństwie.

Nieprzypadkowo mówi się o rozważnej elastyczności Reguły: rzeczywiście zostawia ona dość szeroki margines swobody roztropności opata.

Sposób, w jaki święty Ojciec Benedykt rozdziela Psalmy na poszczególne dni i pory, może zaskakiwać swym „prymitywizmem”.

W praktyce klasztorów małe godziny są oficjami, które odprawia się w miejscu pracy, przerywając ją.

Feliks Koneczny nie miał szczęścia nie tylko do popularności, ale po prostu do uczciwej oceny.

Reguła podaje spis Psalmów na każdą godzinę. To poruszające dla świata szukającego zmian jak oświerzbiony szuka drapania — ale dokładnie te same Psalmy śpiewają do dziś mnisi w klasztorach wiernych Regule. 

Co prawda benedyktyni nie są wyczynowcami nocnych czuwań (są inne zakony monastyczne, które w tym przodują — np. kartuzi), ale Reguła wyraźnie wymaga, aby jedna z godzin modlitwy odbywała się „w nocy”, czyli przed wschodem słońca.

Liturgia poucza nas swymi znakami równocześnie delikatnymi i mocnymi — i to poucza prawie wyłącznie pośrednio, w ten sposób, że każe nam coś robić lub mówić.

O mowie nienawiści

Epoka nowoczesności to droga od walki o wolność słowa (przeciw absolutyzmowi) - do starań o wykluczenie "mowy nienawiści" (przeciw absolutnej wolności słowa). Czy rzeczywiście prawne ograniczenia w dyskursie publicznym to ratunek przed demagogią i przemocą? Rozmawiają: Paweł Milcarek i Michał Barcikowski.

Ludzie ci stworzyli nie tylko wiele konkretnych dzieł charytatywnych i wychowawczych, ale i rozwijali wyobraźnię miłosierdzia.

Laudesy idą z zasady zaraz po nocnych wigiliach. Są właściwą modlitwą poranka.

To, że w niedzielę wstaje się wcześniej, jest dla człowieka ze świata zawsze dużym zaskoczeniem.

Reguła przykłada spore znaczenie do tego, by w modlitwie mnichów cześć Trójcy Świętej miała równocześnie wymiar słów i gestów.

O Sołowjowa przypowieści o Antychryście

W cyklu o Wielkich Książkach - o "Trzech rozmowach" Włodzimierza Sołowjowa z roku 1900. Napisane przez rosyjskiego myśliciela już po jego przystąpieniu do Kościoła katolickiego, dialogi z przełomu wieków konfrontują tradycję chrześcijańską, świecki humanizm i "reformę" chrześcijaństwa a la Tołstoj. Słynna stała się kończąca utwór "krótka opowieść o Antychryście". Rozmawiają: Tomasz Rowiński, Paweł Grad i Paweł Milcarek.

Gdy w roku 1905 Henryk Sienkiewicz otrzymał literacką Nagrodę Nobla, szybko powiązano to wyróżnienie głównie z Quo vadis. Chociaż powiązanie to nie ma podstaw w oficjalnym uzasadnieniu werdyktu komisji noblowskiej (napisano tam jedynie o „wybitnych osiągnięciach pisarskich w literaturze epickiej”), intuicja ta nie odbiega zapewne daleko od rzeczywistości.

Dla średniowiecza Horacy, uznawany za „znakomitego liryka i satyryka“, był jednak przede wszystkim najważniejszym teoretykiem sztuki poetyckiej.

Widziałem też hierarchów, którzy właśnie z takich listów Ecclesia Dei wreszcie dowiadywali się o tym, że tradycjonaliści mają w ogóle jakieś „słuszne życzenia”.

O skrytobójcach

Uderzają znienacka, mierzą w znane osoby, kierują się motywami trudnymi do uchwycenia, działają w pojedynkę. Oto fenomen szalonych skrytobójców, istotnie różny od przypadku politycznych zamachowców. Gdy na oczach tłumów "samotny zabójca" morduje swoją ofiarę - człowieka-symbol - wraz z szokiem pojawiają się domysły: kto za tym stoi? Czyja to odpowiedzialność? Rozmowa Pawła Milcarka i Michała Barcikowskiego.

Co z roku 2018 zostanie z nami na przyszłość

W Konwersatorium pytamy co z wydarzeń roku 2018 wyznaczy naszą przyszłość. Sytuacja kryzysowa w Kościele, spory o ekologię, dalszy ciąg reorientacji politycznej Stanów Zjednoczonych - czy to są najbardziej brzemienne w skutki procesy światowe? Rozmawiają: Paweł ...